Nhìn ngon mắt nhưng 2 loài tôm này lại bị cấm tại Việt Nam
Nhiều người tiêu dùng rất có thể vẫn đang “tiếp tay” cho những kẻ buôn bán trái phép 2 loài tôm này mà không hề hay biết.
Thời gian gần đây, tôm càng đỏ và tôm hùm đất được đưa vào sử dụng ở nhiều địa phương trong nước dưới dạng thực phẩm.
Mặt hàng này nhìn rất ngon mắt và được rao bán rộng rãi trên MXH với giá từ 220.000 - 350.000 đồng/kg.
Tôm càng đỏ có xuất xứ từ Australia. 1kg tôm được khoảng 32 - 30 con. Giá bán năm 2020 rơi vào khoảng 280.000 đồng/kg.
Tôm hùm đất còn được gọi tôm hùm nước ngọt, chúng được nhập để nuôi thử nghiệm trong nước vào năm 2006. Trên các chợ online, tôm hùm đất được rao bán với giá 350.000 – 700.000 đồng/kg (giá năm 2019).
Còn tôm càng đỏ được nuôi thử nghiệm ở Việt Nam vào năm 2002. Chúng từng bị phát hiện nuôi trái phép ở tỉnh Đồng Tháp vào năm 2017.
Cả hai loài này (cùng bị cấm tại Việt Nam từ năm 2011) có càng màu đỏ, đặc tính sinh học nguy hiểm gần giống nhau và dễ gây nhầm lẫn.
Chúng đều có thể đào hang sâu tới 2m, phá hoại đê điều kênh mương, ăn tạp động vật và thực vật, có thể là nguồn gây bệnh cho các loài sinh vật khác.
Theo thông tư số 35/2018 về danh mục loài ngoại lai xâm hại của Bộ Tài nguyên và Môi trường, tôm càng đỏ là loài ngoại lai xâm hại; còn tôm hùm đất là loài ngoại lai có nguy cơ xâm hại.
Hai loài nêu trên đều có những đặc điểm riêng về ngoại hình, nhận dạng để phân biệt.
Theo đó, tôm hùm đất nguồn gốc từ Bắc Mỹ, sau đó được nuôi nhiều ở Trung Quốc và một số nước châu Phi. Toàn thân chúng có màu đỏ và nâu sẫm, kích thước tôm trưởng thành đạt 30-50 gram.
Trong khi đó, tôm càng đỏ xuất xứ từ Australia, vỏ màu xanh rêu điểm vạch đỏ ở càng, lưng, kích thước và trọng lượng của tôm càng đỏ lớn gấp 10 lần tôm hùm đất, con đực trưởng thành có thể nặng tới nửa cân.
Theo một số chuyên gia thủy sản, hai loài tôm này có thể đem đến giá trị kinh tế nhưng lại gây tác hại nặng nề cho hệ sinh thái, thậm chí có thể thành "đại họa" cho nền nông nghiệp Việt Nam.
Trước tình trạng tôm càng đỏ và tôm hùm đất được nhập và rao bán tràn lan trên thị trường, Bộ NN&PTNT khẳng định đây là 2 loại tôm không có tên trong danh mục loài thủy sản được phép kinh doanh tại Việt Nam và được xác định là loài ngoại lai xâm hại.
Cả hai loài đều bị cấm nhập khẩu, kinh doanh, nuôi tại Việt Nam theo quy định hiện hành về đa dạng sinh học và thủy sản.
Bộ NNPTNT kêu gọi, khi phát hiện có phát tán ra môi trường, phải tiến hành khoanh vùng, cô lập và tiêu diệt loài tôm càng đỏ - sinh vật ngoại lai xâm hại này.
Đồng thời, tuyên truyền, phổ biến về tác hại của loài tôm càng đỏ này đối với môi trường và sản xuất nông nghiệp; ngăn chặn sự phát tán của loài này ra môi trường tự nhiên.