Tài sản công của các cơ quan sáp nhập, giải thể được xử lý ra sao?

Cơ quan nhà nước thuộc diện sáp nhập, hợp nhất, chia tách, giải thể, chấm dứt hoạt động phải kiểm kê, phân loại đối với tài sản thuộc quyền quản lý, sử dụng, chịu trách nhiệm xử lý tài sản phát hiện thừa/thiếu qua kiểm kê.

Chính phủ vừa ban hành Nghị định 50/2025 sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công.

Cụ thể là sửa đổi, bổ sung Điều 35b Nghị định 151/2017 (được bổ sung tại khoản 27 Điều 1 Nghị định 114/2024) về xử lý tài sản công trong trường hợp sáp nhập, hợp nhất, chia tách, giải thể, chấm dứt hoạt động của các cơ quan nhà nước.

Theo đó, cơ quan nhà nước thuộc đối tượng sáp nhập, hợp nhất, chia tách, giải thể, chấm dứt hoạt động phải kiểm kê, phân loại đối với tài sản thuộc quyền quản lý, sử dụng của cơ quan; chịu trách nhiệm xử lý tài sản phát hiện thừa/thiếu qua kiểm kê theo quy định.

Đối với tài sản không phải của cơ quan như tài sản nhận giữ hộ, tài sản mượn, tài sản thuê của tổ chức, cá nhân khác... thì xử lý theo quy định của pháp luật có liên quan.

Trường hợp sáp nhập, hợp nhất (bao gồm cả trường hợp thành lập cơ quan, đơn vị mới trên cơ sở tổ chức lại các cơ quan, đơn vị hiện có) thì pháp nhân sau khi sáp nhập, hợp nhất được kế thừa quyền quản lý, sử dụng tài sản của cơ quan bị sáp nhập, hợp nhất.

Những pháp nhân này phải bố trí sử dụng tài sản theo tiêu chuẩn, định mức sử dụng tài sản công; quản lý, sử dụng tài sản công theo quy định. Cùng đó là xác định tài sản dôi dư hoặc thuộc trường hợp phải xử lý để lập hồ sơ, báo cáo cơ quan, người có thẩm quyền xem xét, quyết định xử lý theo quy định…

Theo quy định, từ ngày 1-3, Bộ GTVT sẽ hợp nhất với Bộ Xây dựng thành Bộ Xây dựng. Trong ảnh: Trụ sở hoạt động của Bộ GTVT trước đây. Ảnh: PHI HÙNG

Trường hợp chia tách, cơ quan nhà nước thuộc đối tượng thực hiện chia tách có trách nhiệm lập phương án phân chia tài sản hiện có và phân công trách nhiệm xử lý các tài sản đang trong quá trình xử lý cho các pháp nhân mới sau khi chia tách.

Sau khi hoàn thành chia tách, pháp nhân mới có trách nhiệm bố trí sử dụng tài sản theo tiêu chuẩn, định mức sử dụng tài sản và hoàn thành việc xử lý các tài sản đang trong quá trình xử lý. Riêng với tài sản dôi dư hoặc thuộc trường hợp phải xử lý thì pháp nhân mới có trách nhiệm lập hồ sơ, báo cáo cơ quan, người có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Trong trường hợp chấm dứt hoạt động, chuyển chức năng, nhiệm vụ cho các cơ quan, tổ chức, đơn vị khác, người có thẩm quyền, cơ quan nhà nước bị chấm dứt hoạt động chủ trì, phối hợp với nơi tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ xây dựng phương án phân chia tài sản phù hợp và trình cơ quan, người có thẩm quyền phê duyệt.

Trường hợp giải thể, chấm dứt hoạt động mà không thuộc phạm vi quy định nêu trên, sau khi có Quyết định giải thể, chấm dứt hoạt động, người có thẩm quyền, cơ quan nhà nước bị giải thể, chấm dứt hoạt động có trách nhiệm bàn giao tài sản cho cơ quan quản lý cấp trên hoặc cơ quan khác được giao tiếp nhận tài sản.

Nghị định 50/2025 cũng sửa đổi, bổ sung quy định về mua sắm tài sản công (trong trường hợp không phải lập thành dự án đầu tư), thuê tài sản phục vụ hoạt động của cơ quan nhà nước.

Theo đó, Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan trung ương quyết định hoặc phân cấp thẩm quyền quyết định mua sắm tài sản công, thuê tài sản phục vụ hoạt động của cơ quan nhà nước thuộc phạm vi quản lý của bộ, cơ quan trung ương. Còn trong phạm vi quản lý của địa phương thì thẩm quyền quyết định thuộc HĐND cấp tỉnh.

Liên quan đến việc thuê mua tài sản, Nghị định 50 nêu rõ: Thuê mua là việc cơ quan thuê mua tài sản và thanh toán trước cho bên cho thuê mua một phần nhất định giá trị của tài sản theo thỏa thuận, số tiền còn lại được tính thành tiền thuê tài sản để trả cho bên cho thuê mua trong một thời hạn nhất định do các bên thỏa thuận.

Sau khi hết thời gian thuê mua theo hợp đồng và đã trả hết số tiền còn lại, quyền sở hữu tài sản thuộc về cơ quan thực hiện thuê mua và cơ quan đó có trách nhiệm hạch toán tăng tài sản và thực hiện quản lý, sử dụng tài sản theo quy định.