Chiêm ngưỡng tuyệt tác “Lão Nho” làm từ ngọc nguyên khối

Tác phẩm xuất hiện tại triển lãm khiến nhiều du khách, đặc biệt những người yêu thích đá quý, cây cảnh ngỡ ngàng bởi độ quý hiếm cũng như ý tưởng nhân văn của tác giả.

Tại triển lãm Sinh vật cảnh, đá quý tại Công viên Nguyễn Văn Cừ, TP Bắc Ninh (2023) xuất hiện nhiều tác phẩm bằng ngọc quý hiếm. Trong đó, nổi bật nhất là tác phẩm “Lão Nho” của nghệ nhân Tô Chinh (Hà Nội).

Chia sẻ về tác phẩm độc đáo này, bà Chinh cho biết, tác phẩm có kích thước lớn, được các nghệ nhân hàng đầu chế tác liên tục trong 2 năm. “Lão Nho” được chế tác theo dáng cổ lão phát tinh hoa, dáng trực đầu rồng, được chế tác từ ngọc Onyx liền khối nhiều màu - loại đá quý vùng Iran.

Là người làm đá hơn 30 năm và có một tình yêu đặc biệt với đá quý, bà muốn làm một tác phẩm lưu lại cho đời và để cho mọi người chiêm ngưỡng. Tình cờ có cơ duyên sở hữu khối ngọc có màu sắc rất tự nhiên nên nghệ nhân Tô Chinh muốn chế tác một tác phẩm “độc nhất vô nhị” ở Việt Nam, khác biệt so với lối nghĩ thông thường của mọi người.

Khối ngọc lớn quý hiếm lại có màu sắc, có phần vỏ như vỏ cây nên nghệ nhân quyết định chế tác cây nho sau 2 tháng suy nghĩ.

“Theo lối nghĩ thông thường, có thể chế tác một cây tùng hay cây bách thể hiện sự trường tồn. Nhưng nghĩ mãi, tôi mới quyết định chế tác một cây nho, bởi nhu cầu của người dân cũng như của tôi chỉ cần hạnh phúc, ấm no, thái bình là đủ”, nghệ nhân Tô Chinh chia sẻ.

Theo nữ nghệ nhân, quả nho theo ý nghĩa phương Đông còn có ý nghĩa là nho giáo, các thế hệ trong một gia đình sống chuẩn mực, hướng về đạo lý.

Để hoàn thành tác phẩm, gần 10 nghệ nhân phải làm việc liên tục trong 2 năm. Trong quá trình chế tác, họ thường xuyên trao đổi với nghệ nhân Tô Chinh để tác phẩm đạt đến độ hoàn hảo nhất. Làm xong, thấy tác phẩm như một “ông vua đá, ông vua cây”, nhóm nghệ nhân tìm một khối ngọc Hoàng long để đặt tác phẩm lên với ý nghĩa trường tồn.

“Trong thời gian tác phẩm được đặt ở triển lãm, tất cả từ người trẻ đến người già, đặc biệt là những người yêu thích cây cảnh, đều ngỡ ngàng khi thấy một tác phẩm bonsai làm từ ngọc quý lại có nét tự nhiên đến vậy”, bà Chinh nói.

Những nghệ nhân chơi cây cảnh đều thắc mắc, tại sao một khối ngọc dáng cây bonsai lại có những đường lũa rất tự nhiên, mỗi đường lũa lại có những hốc thạch anh rất quý hiếm – với ý nghĩa tích tài, lộc.

Thân cây dáng trực đầu rồng, lớp vỏ bên ngoài nhìn giống như những cây thật hàng trăm năm tuổi. Lão Nho có gốc to, già nua nhưng trĩu quả, sum suê cành lá, quả mọng thể hiện sự ấm no, hạnh phúc.

Ngoài thế cây tự nhiên, điểm nổi bật thể hiện sự quý hiếm đó là rễ bọc ngọc chứ không phải bọc đá. Cây có những hốc thạch anh rất quý lại còn lũa cây, tất cả các lũa này đều có hốc thạch anh – có ý nghĩa hút tài lộc.

Sống trong môi trường đá cằn nhưng cây vẫn đâm chồi, nảy nở. Cùng với cây, nghệ nhân đã khéo tạc những con sóc, con châu chấu, quả hồ lô, những cây nấm như thật. “Đó là thể hiện của tình yêu đôi lứa, sự sinh sôi - đó là Lộc”, nghệ nhân chia sẻ.

Ông Vương Xuân Nguyên, Chánh văn phòng Hội sinh vật cảnh Hà Nội cho biết, bố cục tác phẩm rất hài hòa, đạt đến mức độ hoàn hảo và mang nhiều giá trị cho đời. Nếu nói về cây ngọc quý thì đây là tác phẩm xuất sắc từ trước đến nay ở Việt Nam.

“Về giá trị của tác phẩm, hiện tôi cũng chưa định được giá được vì tôi chưa biết mình đã bỏ ra bao nhiêu tiền cũng như công sức của các nghệ nhân làm trong suốt hai năm”, bà Chinh nói.