Thủ tướng Đức tiến đến thất bại lịch sử

Thủ tướng Olaf Scholz sắp tiến đến thất bại bầu cử tồi tệ hơn bất kỳ thủ tướng Đức nào trong lịch sử, và nền kinh tế Đức yếu kém dưới sự điều hành của ông là lý do chính.

Advertisement

Thủ tướng Đức Olaf Scholz. (Ảnh: Reuters)

Nếu các cuộc thăm dò xác định đúng sự sụt giảm so với chiến thắng của ông Scholz năm 2021, đảng Dân chủ Xã hội của ông sẽ vấp phải thất bại đau đớn hơn bất kỳ thời điểm nào kể từ khi Cộng hòa Liên bang Đức được thành lập năm 1949.

Kết quả dự kiến ​​là đảng Dân chủ Xã hội sẽ giành được khoảng 15% phiếu bầu, mức thấp nhất đối với bất kỳ thủ tướng đương nhiệm nào.

Vấn đề của ông Scholz chủ yếu liên quan đến nền kinh tế. Kể từ thất bại sít sao của ông Gerhard Schroeder năm 2005, chưa bao giờ kinh tế đóng vai trò nổi bật trong bầu cử như hiện nay.

Quay trở lại thời điểm đầu thế kỷ này, cũng như hiện nay, Đức bị gắn mác là “bệnh nhân của châu Âu”.

Thất bại của Đức trong phục hồi nền kinh tế sau đại dịch COVID-19 là vấn đề mang tính quyết định trong nhiệm kỳ 3 năm của Thủ tướng Scholz. Khắc phục những vấn đề của nền kinh tế lớn nhất châu Âu sau 2 năm suy thoái sẽ là một trong những thách thức lớn nhất của chính phủ kế nhiệm.

Trong bối cảnh đang chật vật với những rắc rối chủ yếu do nội bộ, nhà lãnh đạo 66 tuổi có thể sẽ được thay thế bằng đối thủ bảo thủ Friedrich Merz, người dự kiến sẽ lãnh đạo một chính phủ liên minh mới.

Tăng trưởng kinh tế trở thành chủ đề chính trong chiến dịch tranh cử hướng tới cuộc bầu cử ngày 23/2. Theo cuộc thăm dò do đài truyền hình quốc gia ZDF thực hiện, dù vấn đề di cư được nhắc đến nhiều, nhưng cử tri Đức coi kinh tế là vấn đề lớn thứ hai của quốc gia, thậm chí sẽ quyết định lá phiếu của nhiều người Đức hơn cả vấn đề người tị nạn.

Vấn đề nổi cộm là ngành sản xuất - chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế Đức. Trong giai đoạn đại dịch, nhu cầu của người tiêu dùng chuyển nhanh sang hàng hóa trong khi các nhà hàng và dịch vụ khác đóng cửa, điều này có lợi cho Đức.

Nhưng ngay sau đó, các vấn đề về chuỗi cung ứng, chi phí năng lượng và lao động tăng vọt, cùng với lãi suất cao, đã tạo ra những trở ngại lớn. Bối cảnh đó và sự cạnh tranh gay gắt của xe điện Trung Quốc khiến Volkswagen - nhà sản xuất ô tô lớn nhất của Đức – phải cắt giảm 35.000 việc làm.

Sự suy giảm sản xuất công nghiệp ở Đức trái ngược với xu hướng toàn cầu. Theo Viện Kinh tế thế giới Kiel, sự tách rời này báo hiệu rằng các công ty Đức đã trở nên kém cạnh tranh hơn.

Thặng dư thương mại kỷ lục của Đức với Mỹ khiến Đức dễ bị tổn thương nếu Tổng thống Donald Trump thực hiện lời đe dọa áp thuế với Liên minh châu Âu. Bloomberg Economics cho rằng nhà lãnh Mỹ có thể tăng thuế với ô tô và máy móc công nghiệp – những mặt hàng xuất khẩu mà Đức phụ thuộc rất nhiều.

Ngành sản xuất của Đức chật vật ứng phó với tác động tiêu cực của cuộc xung đột Nga – Ukraine lên giá năng lượng. Các chính trị gia trong liên minh của Thủ tướng Scholz cho biết, việc phụ thuộc quá nhiều vào năng lượng nhập khẩu của Nga khiến Đức gánh chịu hậu quả lớn hơn khi dòng khí đốt tự nhiên bị gián đoạn. Dù nỗi lo ban đầu về một cuộc suy thoái sâu đã không xảy ra, nhưng nền kinh tế Đức vẫn phải đối mặt với chi phí cao hơn.

Chính phủ Đức đã đạt được một số thành công khi tìm kiếm nguồn năng lượng thay thế, đạt được tốc độ tăng trưởng nhanh nhất về điện mặt trời ở châu Âu và phát triển nhanh chóng các tua-bin gió.

Tuy nhiên, việc mở rộng lưới điện vẫn không theo kịp công suất gia tăng, do một phần năng lượng xanh vẫn chưa được sử dụng. Sau khi thoát khỏi năng lượng hạt nhân cách đây 2 năm, Đức cũng thiếu năng lực dự phòng cho các giai đoạn "Dunkelflauten", nghĩa là khi không có gió và nắng.

Ngoài năng lượng, cuộc tranh luận chính sách chủ yếu là vấn đề tài chính. Khi tăng trưởng chậm lại, ngân sách quốc gia ngày càng căng thẳng, cuối cùng dẫn đến sự chia rẽ liên minh và bầu cử sớm diễn ra, khi các chính trị gia không thể thống nhất về ngân sách cho năm 2025.