Nga sắp tấn công lớn giữa lúc Ukraine gặp khó?

Trong khi các nỗ lực ngoại giao rơi vào bế tắc, chiến sự trên thực địa lại nóng lên từng ngày. Ukraine đang bước vào giai đoạn cam go nhất kể từ mùa hè năm ngoái, khi Nga được cho là chuẩn bị mở các đợt tấn công lớn dọc tiền tuyến phía bắc và phía đông.

Advertisement

Binh sĩ Ukraine chiến đấu trong xung đột.

Kể từ đầu năm 2025, thông tin về chiến sự Ukraine dường như bị lu mờ trên truyền thông thế giới, nhường chỗ cho các nỗ lực đàm phán hòa bình do Tổng thống Mỹ Donald Trump dẫn dắt. Tuy nhiên, ở tiền tuyến, Nga vẫn duy trì các cuộc tấn công hàng ngày vào các vị trí của Ukraine.

Tháng 3 vừa qua, quân đội Nga gần như giành lại hoàn toàn các khu vực lãnh thổ do Ukraine kiểm soát ở vùng Kursk từ tháng 8/2024. Dù phải rút lui trong hỗn loạn, lực lượng Ukraine đã lập thế phòng ngự, cũng như tổ chức đợt tấn công quy mô nhỏ sang lãnh thổ Nga ở vùng Belgorod.

Mùa đông giữ được phòng tuyến, nhưng mùa xuân chưa chắc yên bình

Theo tờ Kyiv Independent, thành công trong việc ổn định mặt trận trong mùa đông là một trong những nỗ lực đáng kể của Ukraine. Từ hè đến cuối thu năm 2024, Nga liên tục chiếm thêm lãnh thổ, đỉnh điểm là tháng 11 khi kiểm soát thành phố Vuhledar và buộc Ukraine phải rút lui khỏi Kurakhove.

Bước sang năm mới, Nga không thể đột phá trực diện vào Pokrovsk như từng làm ở thành phố Toretsk và Chasiv Yar, nên chuyển sang chiến thuật đánh vòng cung, áp sát Myrnohrad và chỉ còn cách ranh giới tỉnh Dnipropetrovsk khoảng 5 km. Tuy nhiên, nhờ phòng thủ kiên cường, Ukraine đã chặn đứng đợt tấn công vào tháng 2, thậm chí phản công hiệu quả.

“Thương vong lớn có thể đã khiến Nga tạm dừng để tái bố trí lực lượng”,  John Hardie, Phó Giám đốc Chương trình Nga tại Quỹ Bảo vệ Dân chủ (Mỹ), nhận định. “Tuy nhiên, Nga vẫn đang tuyển quân ở mức độ ổn định và do đó về lâu dài không thiếu nhân lực”.

Nga đẩy mạnh kiểm soát thêm lãnh thổ Ukraine kể từ tháng 5/2024 cho đến tháng 1/2025. Ảnh: Kyiv Independent.

Ở những khu vực Ukraine bố tró phòng thủ mỏng hơn, Nga đã mở rộng các đầu cầu, như ở sông Oskil (bắc Kharkiv) và sông Zherebets (gần Lugansk), làm dấy lên lo ngại về các cuộc tấn công lớn hơn.

Đâu là hướng tấn công chính?

Theo chuyên gia quân sự Phần Lan Emil Kastehelmi, Nga có thể tiếp tục dồn lực ở vùng Donetsk, bao gồm tập trung kiểm soát các thành phố Pokrovsk, Kostiantynivka và Toretsk, thậm chí có thể áp sát Kramatorsk trong năm nay.

Thành phố Pokrovsk vẫn là tâm điểm trong nhiều tháng qua. Dù chưa thể đột phá, Nga vẫn tăng cường tấn công dữ dội. Quân đội Ukraine khẳng định đã đẩy lùi các cuộc tấn công, trong đó có trận đánh ở Andriivka đầu tháng 4, nơi Nga được cho là tổn thất hàng chục binh sĩ, 11 xe bọc thép và 3 xe tăng.

Ngoài giao tranh ở vùng Donetsk, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cảnh báo Nga có thể mở mặt trận mới tại biên giới phía bắc để buộc Ukraine phân tán lực lượng, giống như từng làm khi tấn công ở vùng Kharkiv vào tháng 5/2024. Khi đó, dù không đạt được mục tiêu chiến lược, Nga đã khiến Ukraine phải rút các lữ đoàn tinh nhuệ khỏi miền đông để ứng phó.

Theo ông Hardie, Nga sẽ phải lựa chọn giữa Pokrovsk và các hướng tấn công khác vì không thể duy trì mật độ tấn công dày đặc ở hai nơi cùng lúc. “Pokrovsk là nỗ lực chính của Nga trong suốt năm qua và vẫn sẽ là trọng điểm”, ông nói.

Giao tranh thời UAV: Không còn vùng an toàn

Pháo binh Ukraine nã hỏa lực về phía lực lượng Nga ở vùng Donetsk năm 2023. Ảnh: New York Times.

Chiến dịch mùa xuân năm nay có thể sẽ chứng kiến cường độ sử dụng máy bay không người lái (UAV) ở mức cao chưa từng thấy. Hai bên đều có khả năng giám sát và tấn công mục tiêu cách xa tiền tuyến tới 10 km, khiến việc điều động binh sĩ là rất khó khăn.

Mặc dù các hệ thống tác chiến điện tử đã giúp giảm thiệt hại cho các phương tiện quân sự, sự phổ biến của UAV tự sát gắn dây cáp quang đã làm vô hiệu hóa nhiều biện pháp đối phó UAV truyền thống.

Ông Kastehelmi nhận định: “Việc tập trung lực lượng lớn trở nên rất nguy hiểm trong môi trường tác chiến sử dụng UAV như hiện nay, buộc Nga phải liên tục phân tán lực lượng tiến công”.

Trong khi đó, binh sĩ Ukraine thường cố thủ ở nhiều khu vực bất chấp việc bị Nga áp sát hai bên sườn, khiến tuyến đường tiếp tế ngày càng dễ bị tấn công.

Tất cả phụ thuộc vào con người

Cuối cùng, yếu tố quyết định vẫn là nhân lực. Chưa rõ Nga có thể tạo ra các cuộc tấn công đột phá như năm ngoái hay không. Đối với Ukraine, họ vẫn sẽ phải giải quyết vấn đề thiếu nhân lực ở tiền tuyến.

“Tôi không cho rằng Nga sẽ có bước tiến thần tốc. Họ chưa từng chứng minh được khả năng đột phá quy mô chiến dịch và điều đó khó có thể thay đổi trong năm nay”, ông Hardie nói.

Tuy nhiên, nếu Nga tiếp tục gây áp lực đa hướng buộc Ukraine phải căng mình trên nhiều mặt trận, Kiev sớm muộn sẽ bộc lộ sơ hở vì không còn sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ Mỹ.

“Vấn đề nhân lực vẫn là điểm yếu của Ukraine, cũng như bối cảnh chính trị quốc tế còn nhiều bất ổn”, ông Kastehelmi kết luận.