Mỹ “dội gáo nước lạnh” vào ý tưởng của Ba Lan về vũ khí hạt nhân

Ba Lan hiện là quốc gia chi tiêu cho quốc phòng với tỉ lệ cao hơn so với bất kỳ thành viên NATO nào khác, bao gồm cả Mỹ.

Phó Tổng thống Mỹ JD Vance cho biết ông sẽ "sốc" nếu Tổng thống Mỹ Donald Trump quyết định triển khai vũ khí hạt nhân ở Trung và Đông Âu, nhưng sau đó thừa nhận rằng đây là ý kiến của ông chứ không phải chính sách của Mỹ.

"Tôi chưa nói chuyện với Tổng thống về vấn đề cụ thể đó nhưng tôi sẽ rất sốc nếu ông ấy ủng hộ việc mở rộng vũ khí hạt nhân xa hơn về phía Đông châu Âu", ông Vance nói với Đài Fox News hôm 13/3 khi được hỏi về những bình luận của Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda trên tờ Financial Times được xuất bản cùng ngày.

Ông Duda đã kêu gọi Mỹ tái triển khai các đầu đạn hiện đang được cất giữ ở Tây Âu đến lãnh thổ Ba Lan như một biện pháp răn đe cứng rắn hơn.

"Biên giới của NATO đã dịch chuyển về phía Đông vào năm 1999, vì vậy 26 năm sau, cơ sở hạ tầng của NATO cũng phải dịch chuyển về phía Đông", ông Duda nói với tờ Financial Times của Anh.

Advertisement

Theo Hội đồng Quan hệ Đối ngoại (CFR), vũ khí hạt nhân của Mỹ hiện được triển khai tại 6 căn cứ NATO ở Bỉ, Đức, Italy, Hà Lan và Thổ Nhĩ Kỳ. Ảnh minh hoạ: Getty Images

Theo Hội đồng Quan hệ Đối ngoại (CFR), vũ khí hạt nhân của Mỹ hiện được triển khai tại 6 căn cứ NATO ở Bỉ, Đức, Italy, Hà Lan và Thổ Nhĩ Kỳ. Mặc dù Washington từng lưu trữ vũ khí hạt nhân ở Anh và Pháp, nhưng hai quốc gia này không còn nắm giữ vũ khí hạt nhân của Mỹ nữa và có kho vũ khí riêng của họ.

Tại Ba Lan, Mỹ có lực lượng 10.000 nhân sự luân phiên. Trong chuyến thăm gần đây tới quốc gia này, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth cho biết Washington không có kế hoạch xóa bỏ hoặc giảm bớt sự hiện diện đó trong tương lai gần.

Tổng thống Ba Lan lưu ý rằng Ba Lan có thể đảm bảo được sự bảo vệ bổ sung từ "chiếc ô hạt nhân" của Pháp, nhưng đã bác bỏ đề xuất của Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk rằng Warsaw có thể phát triển kho vũ khí hạt nhân của riêng mình, cho rằng điều đó sẽ "mất hàng thập kỷ".

Ông cũng bày tỏ hy vọng về việc mở rộng dự án Chia sẻ hạt nhân tại châu Âu, dự án mà ông đã đề xuất không thành công vào năm 2022 với chính quyền của Tổng thống Mỹ khi đó là ông Joe Biden.

Trợ lý về các vấn đề quốc tế của ông Duda, Wojciech Kolarski, đã tiếp nối lời kêu gọi của Tổng thống Ba Lan bằng một cuộc phỏng vấn trên đài phát thanh RMF FM của Ba Lan.

Trong đó, ông Kolarski lập luận rằng bảo vệ hạt nhân sẽ cải thiện an ninh cho Ba Lan, một thành viên NATO dọc theo sườn phía Đông của liên minh có chung biên giới với Ukraine, Belarus và lãnh thổ Kaliningrad của Nga.

Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk, một đối thủ chính trị của ông Duda, đã phản ứng với đề xuất liên quan đến vũ khí hạt nhân của Mỹ. Ông Tusk cho rằng tốt hơn nên giải quyết các vấn đề như vậy một cách kín đáo thay vì trong các cuộc phỏng vấn với phương tiện truyền thông, nhưng nói thêm rằng ông tin rằng Tổng thống có ý định tốt.

"Chúng ta nên xây dựng một số kỳ vọng nhất định… công khai khi chúng ta chắc chắn hoặc có lý do để tin rằng những lời kêu gọi như vậy sẽ được lắng nghe và người nhận, trong trường hợp này là chính quyền Mỹ, Tổng thống Trump, đã chuẩn bị cho một phản ứng tích cực", ông Tusk nói với các phóng viên.

Hôm 7/3, ông Tusk cho biết, Ba Lan đang đàm phán với Pháp, cường quốc hạt nhân duy nhất trong Liên minh châu Âu, liên quan đến đề xuất của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron về việc sử dụng lực lượng răn đe hạt nhân của nước này để bảo vệ châu Âu khỏi các mối đe dọa.

Ba Lan hiện chi tiêu cho quốc phòng với tỉ lệ cao hơn so với bất kỳ thành viên NATO nào khác, bao gồm cả Mỹ. Chi tiêu của nước này đạt 4,1% GDP vào năm 2024, và đang có kế hoạch chi 4,7% trong năm nay.

Cựu Đại sứ Ba Lan tại Mỹ Marek Magierowski hôm 14/3 tuyên bố rằng Ba Lan lý tưởng nhất là muốn có cả năng lực hạt nhân của châu Âu và Mỹ. Tuy nhiên, ông nói thêm rằng vấn đề này phải được nhìn nhận qua con mắt của cuộc tranh luận chính trị nội bộ của Ba Lan liên quan đến mối quan hệ với EU và với Mỹ.

Theo ông Magierowski, trong khi Thủ tướng Tusk luôn có xu hướng củng cố mối quan hệ với các đối tác EU, thông điệp của ông Duda và Đảng PiS đối lập là, "bạn có thể không thích các chính sách của ông Trump, nhưng việc quay lưng lại với Mỹ ngay bây giờ sẽ là vô lý và tự sát".