Hàng hóa "Made in Russia" gây sốt tại Trung Quốc
Các cửa hàng tràn ngập hàng hóa Nga với màu cờ trắng, xanh, đỏ đang xuất hiện ngày càng nhiều tại Trung Quốc. Bên trong, kệ hàng chất đầy socola, bánh kẹo, mật ong và rượu vodka, trong khi lối vào được trang trí bằng búp bê Nga khổng lồ.
Sự bùng nổ của cửa hàng Nga tại Trung Quốc
Những cửa hàng này mọc lên như nấm, khiến nhiều người Trung Quốc thắc mắc về lý do đằng sau sự bùng nổ này. Kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự tại Ukraine năm 2022, Trung Quốc đã trở thành đối tác kinh tế quan trọng của Moscow. Bên cạnh dầu khí giá rẻ, các mặt hàng thực phẩm Nga – đặc biệt là bánh kẹo, sữa bột – đang ngày càng thu hút người tiêu dùng Trung Quốc.
"Cửa hàng hàng nhập khẩu Nga" trên một phố mua sắm nhộn nhịp ở trung tâm thành phố Thiên Tân, Trung Quốc
Hơn 2.500 công ty chuyên kinh doanh hàng Nga đã được đăng ký tại Trung Quốc kể từ năm 2022, với gần một nửa số đó thành lập chỉ trong năm qua. Hầu hết các doanh nghiệp này tập trung tại tỉnh Hắc Long Giang, giáp biên giới Nga, nhưng đã mở rộng ra nhiều khu vực khác trong cả nước.
Một cửa hàng bán sản phẩm của Nga ở Trùng Khánh, Tây Nam Trung Quốc
Tại một cửa hàng ở Bắc Kinh, người bán hàng hào hứng giới thiệu: "Mật ong Nga bán chạy nhất! Còn đây là socola nguyên chất, rất được yêu thích." Cửa hàng liên tục phát loa quảng cáo, nhấn mạnh vào chất lượng "tự nhiên và tốt cho sức khỏe" của sản phẩm Nga.
Không ít người tiêu dùng Trung Quốc có cái nhìn tích cực về Nga. Một du khách đến từ tỉnh Sơn Tây chia sẻ: "Nga là đất nước rộng lớn, giàu tài nguyên và có người dân thân thiện." Chủ một chuỗi cửa hàng bán hàng nhập khẩu tại Cam Túc cho biết, dù cũng kinh doanh sản phẩm từ Sri Lanka và Úc, nhưng hàng Nga vẫn được khách ưa chuộng hơn vì "hợp khẩu vị địa phương".
Hàng Nga được ưa chuộng nhờ mối quan hệ chính trị?
Cùng với sự phát triển của quan hệ Trung – Nga, tâm lý ủng hộ Moscow cũng gia tăng trong dư luận Trung Quốc. Theo khảo sát của Đại học Thanh Hoa, 66% người Trung Quốc có thiện cảm với Nga, trong khi 76% lại có cái nhìn tiêu cực về Mỹ.
Những người mua sắm xếp hàng sau những dãy bánh quy ngọt của Nga tại một cửa hàng ở Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc,
Cơn sốt hàng Nga thực chất bắt đầu từ năm 2022, khi cửa hàng trực tuyến "Gian hàng Quốc gia Nga" – do đại sứ quán Nga tại Trung Quốc hậu thuẫn – trở thành hiện tượng trên mạng xã hội. Trong vòng ba ngày, doanh số hàng Nga tại cửa hàng này đã đạt gần 6 triệu nhân dân tệ (826.000 USD).
Năm 2023, hơn 300 doanh nghiệp Moscow đã tham gia các sàn thương mại điện tử Trung Quốc như Taobao, JD.com. Cùng năm đó, hội chợ "Made in Russia" đầu tiên được tổ chức tại các thành phố lớn như Thẩm Dương và Đại Liên, thu hút hơn 150 công ty Nga, với doanh số đạt 2,3 triệu USD.
Xu hướng này sẽ tiếp tục hay chỉ là một cơn sốt nhất thời?
Dù ngày càng phổ biến, các cửa hàng hàng Nga không tránh khỏi hoài nghi về chất lượng và xuất xứ sản phẩm. Cuối năm 2023, nhiều người tiêu dùng Trung Quốc phát hiện một số mặt hàng được dán nhãn "hàng Nga" thực chất sản xuất tại Trung Quốc hoặc Malaysia.
Các phóng sự điều tra cho thấy nhiều loại thực phẩm như bánh mì, xúc xích, sữa bột trong các cửa hàng Nga thực chất đến từ các nhà máy ở Đông Bắc Trung Quốc. Một số người Nga đang sinh sống tại Trung Quốc thậm chí còn đăng video trên mạng xã hội Douyin (phiên bản TikTok của Trung Quốc) tố cáo các sản phẩm giả mạo.
Một con búp bê Nga cao ngang eo đứng trước một cửa hàng trên phố South Luogu, một điểm du lịch nổi tiếng ở Bắc Kinh
Trước phản ứng dữ dội, chính quyền Thượng Hải đã tiến hành kiểm tra 47 cửa hàng hàng Nga và phát hiện nhiều trường hợp quảng cáo sai sự thật. Một số cửa hàng bị buộc đóng cửa, trong khi những nơi khác bị phạt và yêu cầu dán nhãn rõ ràng hơn cho sản phẩm.
Bất chấp tranh cãi, nhu cầu tiêu dùng hàng Nga tại Trung Quốc vẫn tiếp tục tăng. Trung tâm Xuất khẩu Nga lên kế hoạch mở thêm 300 cửa hàng chính thức tại Trung Quốc trước cuối năm nay.
Nhiều loại sôcôla và bánh quy Nga được trưng bày tại một cửa hàng đồ Nga ở Bắc Kinh
Để giúp người tiêu dùng phân biệt hàng thật, giám đốc Trung tâm Xuất khẩu Nga khuyến nghị tìm kiếm nhãn hiệu "Made in Russia" với hình chim bồ câu trên bao bì. "Chúng tôi hy vọng người tiêu dùng Trung Quốc có thể mua được những sản phẩm Nga chính hãng, chất lượng cao", bà nói.
Để đảm bảo an ninh lương thực, Trung Quốc đã mở rộng mạng lưới nhập khẩu thực phẩm đến những quốc gia không thuộc nhóm...