Giá sầu riêng Ri 6 đội gấp 3 từ vườn đến chợ, vì sao?

Theo đại diện các doanh nghiệp, ngay cả khi giá sầu riêng thu mua tại vườn thấp, để sản phẩm đến tay người tiêu dùng, các đơn vị kinh doanh phải gánh thêm nhiều chi phí.

Chị Thu Huyền (Gò Vấp, TP.HCM) đặt câu hỏi cho PLO rằng: “Vì sao giá sầu riêng Ri 6 loại 1 nguyên trái tại vườn chỉ khoảng 50.000 đồng/kg, nhưng khi về chợ tại TP.HCM, giá bán lẻ lên tới 120.000 - 160.000 đồng/kg? Tương tự, sầu riêng Monthong (sầu Thái) nguyên trái cũng có giá bán lẻ trên 170.000 đồng/kg.”

Theo chị Huyền, dù Việt Nam có thế mạnh về diện tích vùng trồng và sản lượng sầu riêng mỗi năm, người tiêu dùng nội địa lại luôn phải mua loại quả này với giá rất cao. Có thời điểm, giá bán lẻ cũng tăng cao đột biến khi giá xuất khẩu neo ở mức cao.

Sầu riêng có tỉ lệ hao hụt cao

Lý giải về sự chênh lệch giá này, theo một giám đốc thu mua ngành hàng trái cây tươi tại một siêu thị ở TP.HCM, sầu riêng vốn được định vị ở phân khúc cao cấp. Thời gian từ khi trồng đến khi thu hoạch cũng kéo dài hơn nhiều loại cây trồng khác. Do đó, giá bán loại trái cây này cũng cao hơn mặt bằng chung.

Sầu riêng có tỉ lệ hao hụt cao đã phần nào tác động đến giá sầu riêng khi bán lẻ. ẢNH: HẠ QUYÊN

Bên cạnh đó, khác với nhiều loại trái cây khác như thanh long, bưởi, măng cụt..., chỉ sau một ngày, sầu riêng đã có thể hao hụt trọng lượng từ 10 -15%.

Giám đốc này lấy ví dụ là giá sầu riêng thu mua sỉ tại vườn có thể chỉ 40.000 - 50.000 đồng/kg, khiến nhiều người nghĩ rằng lợi nhuận rất cao. Tuy nhiên, quá trình vận chuyển từ vườn đến kho hàng có thể mất một ngày nếu khoảng cách gần, hoặc vài ngày nếu vận chuyển liên tỉnh. Điều này đồng nghĩa với việc tỉ lệ hao hụt trọng lượng tăng lên theo số ngày di chuyển. Khi về đến kho, đơn vị phân loại sản phẩm, chấp nhận rủi ro về hư hỏng, dập nát - những vấn đề thường gặp với ngành hàng trái cây tươi. Ngoài ra, còn hàng loạt chi phí khác như thuê người kiểm tra (gõ sầu), chi phí logistics rất cao, nhân công, thuê kho bãi, chính sách bao đổi trả cho khách hàng... Tất cả những yếu tố này góp phần đẩy giá bán lẻ lên cao hơn nhiều so với giá tại vườn," vị giám đốc này lý giải.

Vị này cũng cho biết thêm rằng, tại một số chợ truyền thống hoặc điểm bán vỉa hè, sầu riêng có giá chỉ 60.000 - 80.000 đồng/kg hoặc thấp hơn thường là hàng "dạt" hoặc hàng loại, chất lượng không đảm bảo.

Một điểm bán sầu riêng với giá 80.000 đồng/kg tại vỉa hè đường Nguyễn Văn Khối, quận Gò Vấp. ẢNH: HẠ QUYÊN

Tương tự, theo ông Nguyễn Văn Mười, Phó Tổng thư ký Hiệp hội rau quả Việt Nam (Vinafruit), về mặt thương mại, không chỉ sầu riêng mà ngay cả các ngành hàng khác, khi bán ra cũng phải gánh chịu từ 20-50% các chi phí lưu thông trên thị trường.

Do đó, việc định giá bán lẻ sầu riêng phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Ngoài chi phí lưu thông trên thị trường, còn tính toán đến tỉ lệ hao hụt theo ngày, yếu tố hậu mãi khách hàng như chính sách bao đổi trả... Bên cạnh đó, giá thu mua cho xuất khẩu thường áp dụng với số lượng lớn nên mức giá cũng khác biệt so với khi mua số lượng nhỏ.

Cần phát triển thêm thị trường nội địa

Trước câu hỏi: "Việc quá xem trọng thị trường xuất khẩu, thay vì chú trọng phục vụ thị trường nội địa, có phải là "con dao hai lưỡi" hay không?"

Ông Nguyễn Văn Mười thừa nhận là có. Theo ông Mười, đối với thị trường xuất khẩu, cần tính toán bài toán phát triển bền vững, không nên phụ thuộc vào một thị trường duy nhất. Bên cạnh đó, cần đa dạng hóa các phương án chế biến sâu, tạo ra nhiều thành phẩm từ sầu riêng và áp dụng các kỹ thuật cấp đông đạt tiêu chuẩn xuất khẩu...

Các doanh nghiệp cũng nên xem thị trường nội địa là thị trường tiềm năng với sức tiêu thụ lớn. Tuy nhiên, để khai thác tiềm năng này, doanh nghiệp cần cung cấp sản phẩm an toàn, chất lượng tốt với giá cả hợp lý.

Ông Mười nhấn mạnh, các lô hàng sầu riêng xuất khẩu bị trả về do vấn đề an toàn thực phẩm cần được tiêu hủy ngay, không nên bán lại trong nước. Điều này nhằm đảm bảo an toàn sức khỏe cho người tiêu dùng trong nước, đồng thời góp phần xây dựng thị trường tiêu thụ nội địa lành mạnh.

Theo ghi nhận của PV, tại một kho sỉ sầu riêng trên đường số 8, quận Gò Vấp, giá sầu riêng (ngày 25-4) được niêm yết: sầu riêng Ri 6 loại 1 giá 120.000 đồng/kg, loại 2 giá 90.000 đồng/kg.

Trong đó, sầu riêng Ri 6 Cái Mơn nguyên trái có giá cao hơn, ở mức 160.000 đồng/kg. Sầu riêng mang thương hiệu riêng của đơn vị này có giá 220.000 đồng/kg.

Tại các chợ bán lẻ truyền thống, giá sầu riêng dao động từ 95.000 đồng/kg (hàng loại 2) và khoảng 80.000 đồng/kg đối với hàng chín sẵn, bị tách khe.

Tuy nhiên, tại các điểm bán cao cấp như Farmers Market, giá sầu riêng Monthong (sầu Thái) đang ở mức 299.000 đồng/kg; sầu riêng Musang King Việt Nam giá 689.000 đồng/trái, trọng lượng dao động từ 1,5kg - 2kg.

Đối với Ri 6, chuỗi cửa hàng này hiện chỉ bán cơm sầu riêng với giá 476.000 đồng/kg.