Xu hướng tình dục quá độ

Xu hướng tình dục quá độ được đặc trưng bởi sự tăng quá mức ham muốn dẫn đến hành vi tình dục không phù hợp hoặc lặp đi lặp lại cản trở cuộc sống cá nhân và xã hội.

Bài viết được tư vấn chuyên môn bởi TS.BS.CK2 Trà Anh Duy, Trung tâm Sức khỏe Nam giới Men's Health.

Tổng quan

- Xu hướng tình dục quá độ có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tâm lý, các mối quan hệ và khả năng hoạt động trong cuộc sống hàng ngày.

- Đây không phải là một rối loạn thực thể mà thường xuất phát từ yếu tố tâm lý hoặc xã hội.

Triệu chứng

- Gia tăng nhu cầu tình dục: Ham muốn tình dục cao bất thường, khó kiểm soát.

- Ám ảnh về tình dục: Liên tục nghĩ đến hoặc tìm kiếm các hành vi tình dục, làm giảm khả năng tập trung vào các hoạt động khác.

- Hành vi tình dục lặp đi lặp lại: Bao gồm thủ dâm quá mức, quan hệ với nhiều bạn tình, hoặc tham gia vào các hoạt động tình dục rủi ro.

- Ảnh hưởng tiêu cực: Cản trở công việc, học tập, hoặc các mối quan hệ cá nhân.

- Cảm giác hối hận hoặc xấu hổ: Người bệnh thường cảm thấy tội lỗi hoặc thất vọng về hành vi của mình nhưng không thể kiểm soát.

Nguyên nhân

- Yếu tố tâm lý:

Rối loạn kiểm soát xung động: Tình trạng này có liên quan đến sự mất kiểm soát hành vi, tương tự các rối loạn xung động khác. Lo âu và căng thẳng: Tình dục có thể được sử dụng như một phương pháp để giảm lo âu hoặc căng thẳng. Sang chấn tâm lý: Các trải nghiệm tiêu cực trong quá khứ, chẳng hạn như bị lạm dụng tình dục, có thể dẫn đến xu hướng tình dục quá độ.

- Yếu tố sinh học:

Mất cân bằng hormone: Sự gia tăng bất thường của hormone testosterone có thể dẫn đến ham muốn tình dục cao hơn bình thường. Rối loạn thần kinh: Các bất thường trong chức năng não bộ, đặc biệt là vùng điều khiển cảm xúc và hành vi, có thể góp phần vào tình trạng này.

- Yếu tố xã hội:

Ảnh hưởng văn hóa và môi trường: Tiếp xúc với nội dung tình dục quá mức hoặc áp lực từ môi trường xung quanh có thể dẫn đến hành vi tình dục không kiểm soát. Cô lập xã hội: Thiếu mối quan hệ hoặc sự gắn kết xã hội có thể khiến người bệnh tìm đến tình dục như một phương tiện giải tỏa.

Chẩn đoán

- Tiêu chí chẩn đoán:

Gia tăng nhu cầu tình dục kéo dài ít nhất 6 tháng, vượt ngoài kiểm soát của người bệnh. Gây ra căng thẳng đáng kể hoặc ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống và các mối quan hệ cá nhân. Không liên quan đến các nguyên nhân thực thể như bệnh lý nội tiết hoặc tác dụng phụ của thuốc.

- Phương pháp chẩn đoán:

Khai thác tiền sử y tế và tâm lý: Đánh giá các yếu tố tâm lý, xã hội và sinh học. Đánh giá hành vi tình dục: Sử dụng các bảng câu hỏi tiêu chuẩn để đo lường mức độ ảnh hưởng của hành vi tình dục. Loại trừ các nguyên nhân thực thể: Bao gồm kiểm tra hormone và loại trừ các rối loạn nội tiết tố.

Điều trị

- Tâm lý trị liệu:

Liệu pháp nhận thức hành vi (Cognitive Behavioral Therapy - CBT): Hỗ trợ bệnh nhân thay đổi các suy nghĩ và hành vi tiêu cực liên quan đến tình dục. Liệu pháp kiểm soát xung động: Hướng dẫn người bệnh cách nhận diện và kiểm soát các xung động tình dục. Liệu pháp nhóm: Tham gia các nhóm hỗ trợ để chia sẻ kinh nghiệm và học cách đối phó hiệu quả.

- Dược lý:

Thuốc ức chế tái hấp thu serotonin có chọn lọc (SSRIs): Được sử dụng để giảm xung động và ám ảnh tình dục. Thuốc giảm testosterone: Áp dụng trong các trường hợp nghiêm trọng để giảm mức độ ham muốn tình dục.

- Thay đổi lối sống;

Thể dục và hoạt động thể chất: Giúp giảm căng thẳng và tăng cường kiểm soát cảm xúc. Thực hành thiền và yoga: Hỗ trợ người bệnh quản lý căng thẳng và xung động tốt hơn. Giới hạn tiếp xúc với nội dung kích thích: Tránh các yếu tố kích hoạt, chẳng hạn như nội dung khiêu dâm hoặc môi trường không lành mạnh.

Phòng ngừa

- Quản lý căng thẳng hiệu quả: Sử dụng các phương pháp thư giãn như thiền, yoga hoặc tham gia các hoạt động xã hội.

- Tìm kiếm sự hỗ trợ khi cần: Nhận tư vấn từ chuyên gia tâm lý hoặc bác sĩ khi xuất hiện các dấu hiệu không kiểm soát được hành vi tình dục.

- Giáo dục tình dục đúng cách: Hiểu rõ về cơ thể và hành vi tình dục lành mạnh có thể giúp giảm nguy cơ phát triển các hành vi không kiểm soát.