Phát hiện virus mới ở dơi có thể lây sang người như Covid-19

Nhóm nhà khoa học Trung Quốc vừa phát hiện một chủng virus corona mới ở dơi, có khả năng lây truyền từ động vật sang người thông qua thụ thể ACE2 – cùng cơ chế SARS-CoV-2 sử dụng.

Nghiên cứu được dẫn dắt bởi chuyên gia virus học Shi Zhengli, người được mệnh danh là "người dơi" nhờ những đóng góp nổi bật trong nghiên cứu về virus corona ở loài này.

Virus mới, được đặt tên là HKU5-CoV-2, thuộc nhánh của chủng HKU5, vốn được phát hiện lần đầu trên dơi Nhật Bản tại Hong Kong. Nó nằm trong nhóm Merbecovirus, nhóm virus bao gồm cả tác nhân gây Hội chứng hô hấp Trung Đông (MERS).

Theo công bố trên tạp chí Cell cách đây vài hôm, các nhà khoa học đã phân lập và xác định biến thể mới này có khả năng liên kết với thụ thể ACE2 không chỉ ở dơi mà còn ở người và nhiều loài động vật có vú khác.

Advertisement

Một cá thể dơi có thể mang virus lây sang người. Ảnh: Nature

Thí nghiệm cho thấy virus HKU5-CoV-2 có thể xâm nhập vào tế bào người cũng như mô nhân tạo (mô phỏng hệ hô hấp và tiêu hóa). Điều này làm dấy lên lo ngại về nguy cơ lây lan từ dơi sang người, thông qua đường truyền trực tiếp hoặc qua vật chủ trung gian. Đặc biệt, khả năng liên kết với nhiều loài động vật khác càng làm tăng nguy cơ lây lan rộng rãi.

Tuy nhiên, các nhà khoa học nhấn mạnh rằng nguy cơ bùng phát dịch từ virus này hiện vẫn ở mức thấp. Dù virus HKU5-CoV-2 có mức độ thích nghi với thụ thể ACE2 ở người cao hơn so với biến thể trước đó, hiệu quả lây nhiễm của nó vẫn thấp hơn nhiều so với SARS-CoV-2.

Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng nhóm Merbecovirus hiện bao gồm bốn loại virus riêng biệt: virus MERS, hai loại tìm thấy trên dơi và một loại phát hiện trên nhím. Trong đó, virus HKU5-CoV-2 được đánh giá có khả năng lây nhiễm giữa nhiều loài, nhưng mức độ tương tác hiệu quả với tế bào người vẫn còn hạn chế.

Shi Zhengli, nhà khoa học nổi tiếng tại Viện Virus học Vũ Hán, từng đối mặt với nhiều tranh cãi liên quan đến nguồn gốc của Covid-19. Một số giả thuyết cho rằng SARS-CoV-2 có thể bắt nguồn từ sự cố rò rỉ tại phòng thí nghiệm ở Vũ Hán, nhưng bà Shi đã bác bỏ cáo buộc này. Dù chưa có sự đồng thuận về nguồn gốc của Covid-19, nhiều nghiên cứu cho thấy virus có thể bắt nguồn từ dơi và lây sang người thông qua vật chủ trung gian.