90% người chưa có miễn dịch dễ mắc căn bệnh này

Bệnh sởi lây truyền rất nhanh qua đường hô hấp, 90% người chưa có miễn dịch sẽ bị mắc bệnh nếu tiếp xúc gần với bệnh nhân sởi.

Advertisement

Ảnh minh họa: Internet

Theo Bộ Y tế, từ đầu năm đến nay, cả nước ghi nhận khoảng 40.000 ca nghi sởi và 5 ca tử vong liên quan đến sởi.

Theo Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, sởi là một bệnh truyền nhiễm, gây dịch lưu hành rộng rãi ở mọi nơi trên thế giới, nhất là trong thời kỳ trước tiêm chủng, bệnh phổ biến ở trẻ em. 

Sởi cũng là một bệnh lưu hành địa phương trong cộng đồng dân cư đô thị và là một bệnh xảy ra dịch có tính chu kỳ khoảng từ 2 - 3 năm hoặc lâu hơn tuỳ theo từng nước.

Bệnh sởi xảy ra cũng có tính theo mùa. Ở vùng khí hậu ôn đới, bệnh sởi xuất hiện nhiều vào cuối mùa đông và đầu mùa xuân. Ở vùng nhiệt đới, bệnh xảy ra nhiều vào mùa khô.

Việt Nam cũng đang vào chu kỳ dịch sởi 5 năm một lần. Hai đợt dịch sởi gần nhất là vào năm 2019 và 2014. Riêng năm 2014, hơn 110 trẻ đã tử vong do bệnh sởi. Một năm Việt Nam có khoảng 1,5 triệu trẻ sinh ra. Với kịch bản tỷ lệ tiêm vắc-xin sởi đạt 90-95%, thì 5-10% trẻ không được tiêm chủng. Tích lũy, sau 4-5 năm sẽ có khoảng gần một triệu trẻ có nguy cơ mắc sởi. Số này có thể lây lan cho nhóm chưa đến tuổi tiêm chủng và chưa có miễn dịch với bệnh.

Trong khi đó, sởi tăng cao còn do tính chất bệnh có khả năng lây lan rất mạnh, cao hơn nhiều so với dịch COVID-19. Bệnh sởi lây truyền rất nhanh qua đường hô hấp, 90% người chưa có miễn dịch sẽ bị mắc bệnh nếu tiếp xúc gần với bệnh nhân sởi và trung bình một người mắc bệnh có thể lây cho 12-18 người khác.

Với những yếu tố này cùng với giai đoạn chuyển mùa, các chuyên gia đánh giá thời tiết thay đổi bất thường như hiện nay sẽ tạo điều kiện cho các loại mầm bệnh phát triển, lây lan của các tác nhân gây bệnh, đặc biệt là bệnh sởi.

Thời kỳ ủ bệnh: Thường là 12-14 ngày, nhưng có thể kéo dài đến 21 ngày.

Thời kỳ lây truyền: Từ 1 ngày trước khi bắt đầu giai đoạn tiền triệu (thông thường khoảng 4 ngày trước khi phát ban) đến 4 ngày sau khi xuất hiện ban, ít nhất là sau ngày thứ 2 phát ban. Vi rút vắc-xin không có khả năng lây truyền.

Phương thức lây truyền: Bệnh sởi lây truyền bằng đường hô hấp do tiếp xúc trực tiếp với các chất tiết của mũi họng bệnh nhân. Đôi khi có thể lây gián tiếp qua những đồ vật mới bị nhiễm các chất tiết đường mũi họng của bệnh nhân. Bệnh sởi có tính lây truyền cao nhất, chỉ có thể cắt đứt được sự lây truyền của bệnh trong cộng đồng khi nào đạt được > 95% tỷ lệ miễn dịch bảo vệ đặc hiệu sởi trong quần thể dân cư.

Tất cả những người chưa bị mắc bệnh sởi hoặc chưa được gây miễn dịch đầy đủ bằng vắc-xin sởi đều có cảm nhiễm với bệnh sởi. Sau khi mắc bệnh sởi tự nhiên sẽ được miễn dịch bền vững.

Bệnh sởi nguy hiểm nhất đối với trẻ em dưới 3 tuổi

Bệnh sởi nguy hiểm nhất đối với trẻ em nhỏ tuổi (< 3 tuổi). Bệnh sởi làm suy yếu sức đề kháng của cơ thể cho nên thường kèm theo biến chứng như phế quản phế viêm, viêm tai, tiêu chảy gây nên bởi vi khuẩn gây bệnh có điều kiện. Những bệnh này khi mắc cùng bệnh sởi có diễn biến rất nặng. Trẻ em được sinh từ người mẹ trước đây đã bị bệnh sởi thì trẻ đó sẽ được miễn dịch thụ động do kháng thể mẹ truyền cho trong khoảng từ 6 đến 9 tháng tuổi hoặc lâu hơn tùy thuộc vào số lượng kháng thể mẹ tồn dư trong thời gian có thai và tỷ lệ giảm kháng thể trong máu mẹ.

Bộ Y tế khuyến cáo, vắc-xin là công cụ cần thiết để kiểm soát dịch sởi song nhiều địa phương vẫn đang "đuổi theo dịch chứ không chủ động phòng chống dịch". Vì vậy, các địa phương cần chủ động mua sắm vắc-xin và bố trí kinh phí thực hiện, đẩy nhanh tốc độ tiêm chủng. Người dân được khuyến cáo chủ động tiêm vắc-xin bên cạnh các biện pháp phòng bệnh khác như đeo khẩu trang, cách ly người bệnh.