Loại quả ở Việt Nam trước mọc bạt ngàn cho không ai lấy, nay là "mỏ vàng" 500.000 đồng/kg
Quả xay tươi hay xay ướp đường là thứ ăn vặt nhiều chị em ưa chuộng hoặc mua làm quà tặng với giá khá đắt
Đây là loại quả rừng mọc dại ở các cánh rừng rậm ở miền Tây như Gia Lai, Khánh Hòa, Phú Yên...
Trái xay có hình bầu dục hơi dẹp, dài khoảng 2cm, vỏ màu đen mịn như nhung khi ở trên cây. Khi được hái xuống, vỏ chuyển màu nâu hoặc vàng mơ.
Trước đây, loại quả này chỉ ăn cho vui, không mấy ai ngó ngàng. Giờ đây, nó đã thành thứ đặc sản được chị em ở thành phố ưa chuộng
Khi ăn, trái xay có vị chua chua nhưng để lâu một chút sẽ thấy vị ngọt, dễ chịu
Trên chợ mạng, trái xay tươi có giá khoảng 200.000 đồng/kg, còn trái xay rim đường và rim muối ớt đóng cẩn thận trong hộp thành món quà tặng có giá 400-500 nghìn đồng/kg
Để làm xay rim muối ớt, người bán đem trái xay rim với muối ớt cho khô rồi cho vào hộp. Nhiều người Hà Nội khi đến Phan Rang đều chọn mua xay rim làm quà. Hiện thứ quả ăn vặt này được rao bán tràn lan trên mạng, nhiều chị em công sở thích thú, luôn săn lùng tìm mua.
Năm nay, do ảnh hưởng của dịch bệnh, khó vận chuyển, nên trái xay hạ nhiệt và khó bán hơn so với những năm trước
Cây xay cao từ 25 - 30m. Để thu hoạch, người dân thường mang sào dài, đập cho trái rụng xuống rồi lượm vào bao; trèo lên chặt cành xuống, thậm chí đốn hạ cả cành cây để hái quả. Đây là công việc khó khăn và tiềm ẩn nhiều nguy hiểm
Cũng nhờ trái xay, người dân ở nhiều nơi có thu nhập kha khá, mỗi mùa thu về hàng chục triệu đồng
Tháng 8 đến tháng 10 âm lịch, trái xay bắt đầu chín rộ, lúc đó bà con lại băng rừng, vượt núi đi hái trái xay về bán cho thương lái
Anh Hà văn Bản (ở Gia Lai) chia sẻ, vào mùa 2 vợ chồng anh vào rừng hái trái xay, trung bình mỗi ngày cũng được khoảng 15-20kg. Ngoài nhập cho thương lái, vợ anh còn tranh thủ làm xay ướp đường để bán cho các cửa hàng.
Cô Phát (xã Núi Tô, thị trấn Ba Chúc, An Giang) cho biết cô bán trái xay ở hai bên đường, mỗi chùm có giá khoảng 5.000 đồng, bình quân mỗi ngày cô Phát bán được khoảng 50 chùm trái xay, kiếm thu nhập cũng được vài trăm ngàn đồng. Nhờ vậy giúp cô trang trải một phần cuộc sống.
