Loạt doanh nghiệp Mỹ từng chi hàng triệu USD cho lễ nhậm chức của ông Trump, giờ ra sao?

Nhiều tập đoàn lớn tại Mỹ đã rót hàng triệu USD vào quỹ lễ nhậm chức của Tổng thống Donald Trump, kỳ vọng vào một nhiệm kỳ thân thiện với doanh nghiệp. Tuy nhiên, chỉ sau vài tháng, nhiều chính sách kinh tế của ông – đặc biệt là thuế quan – đang khiến họ lâm vào khó khăn.

Lễ nhậm chức của Tổng thống Trump hồi đầu năm thu hút sự góp mặt của hàng loạt tên tuổi lớn trong giới doanh nghiệp Mỹ như General Motors, BlackRock và Meta. Tổng số tiền gây quỹ cho sự kiện lên tới 239 triệu USD – mức cao kỷ lục, vượt xa tổng ba nhiệm kỳ trước cộng lại.

Khác với chiến dịch tranh cử có giới hạn đóng góp, các quỹ lễ nhậm chức hoạt động như tổ chức từ thiện và không bị ràng buộc mức tài trợ. Với nhiều doanh nghiệp, đây là cơ hội công khai ủng hộ tổng thống và xây dựng quan hệ chính trị trong giai đoạn chuyển giao quyền lực.

Nhiều công ty lớn như Target, McDonald’s, Delta Air Lines... đã lần đầu tiên sau hơn 10 năm quay lại tài trợ cho lễ nhậm chức, trong bối cảnh họ kỳ vọng vào chính quyền mới thân thiện hơn với kinh tế tư nhân.

Tuy nhiên, điều khiến nhiều người lo ngại là sự thiếu minh bạch trong chi tiêu của quỹ lễ nhậm chức. Phần tiền dôi dư sau sự kiện được cho là sẽ được dùng cho thư viện tổng thống của ông Trump, nhưng chi tiết vẫn chưa được công bố rõ ràng.

Advertisement

Các doanh nghiệp được gì – và mất gì – sau khi tài trợ?

Ngay sau khi ông Trump tái đắc cử, cộng đồng doanh nghiệp từng kỳ vọng vào môi trường kinh doanh thuận lợi, đặc biệt là cắt giảm thuế và nới lỏng quy định. Nhưng thực tế, các chính sách thuế quan được ban hành sau đó đã khiến nhiều ngành nghề chao đảo.

Ngân hàng kỳ vọng vào thị trường vốn sôi động thì nay lại chứng kiến sự dè dặt của nhà đầu tư. Các hãng hàng không từng mong chờ bãi bỏ quy định lại đang giảm dự báo doanh thu vì người tiêu dùng lo lắng về tài chính cá nhân.

Giám đốc điều hành Goldman Sachs, ông David Solomon, cho biết kỳ vọng về một chính phủ “dễ tiếp cận và hợp tác” đã không được đáp ứng, khi nhiều chính sách mới đi ngược lại mong đợi của cộng đồng kinh doanh.

Dù một số dấu hiệu cho thấy chính quyền Trump có thể hạ nhiệt các thuế quan với Trung Quốc, vẫn chưa có gì đảm bảo thỏa thuận sẽ thành hiện thực.

Ngành công nghệ đang chịu tác động ra sao?

Các “ông lớn” công nghệ như Meta, Amazon, Google, Apple, Microsoft và Nvidia mỗi bên đều góp 1 triệu USD vào quỹ nhậm chức, hy vọng chính quyền mới sẽ bớt khắt khe hơn so với nhiệm kỳ Biden. Tuy nhiên, chỉ vài tháng sau, họ lại đang chịu áp lực từ nhiều phía.

Chi phí nhập khẩu phần cứng phục vụ cho hạ tầng AI như chip Nvidia tăng vọt do thuế quan mới. Trong khi đó, quảng cáo – nguồn thu chính của Meta và Google – đối mặt với nguy cơ cắt giảm vì doanh nghiệp thắt lưng buộc bụng.

Dù ông Trump từng hứa miễn trừ thuế với điện thoại, máy tính và chip, nhưng sau đó lại tách riêng và áp thuế cho từng nhóm sản phẩm. Các vụ kiện chống độc quyền hiện tại với Meta và Google vẫn tiếp tục. Uber thậm chí vừa bị chính quyền Trump kiện vì hành vi gian dối trong dịch vụ đăng ký.

Ngành thực phẩm, đồ uống có thực sự hưởng lợi?

Pilgrim’s Pride – tập đoàn chế biến thịt lớn nhất nước Mỹ – là nhà tài trợ hàng đầu với 5 triệu USD. McDonald’s, sau hơn 10 năm, cũng trở lại góp 1 triệu USD, trong khi Coca-Cola và PepsiCo tiếp tục duy trì truyền thống ủng hộ các quỹ lễ nhậm chức.

Tuy nhiên, ngành thực phẩm không hẳn được yên ổn. Các quy định về an toàn thực phẩm, thói quen tiêu dùng và lo ngại suy thoái kinh tế khiến doanh số nhiều chuỗi như McDonald’s sụt giảm. Fat Brands – tập đoàn sở hữu nhiều chuỗi đồ ăn nhanh – còn vướng vào bê bối pháp lý bị cáo buộc gian lận tài chính.

Bên cạnh đó, chính sách “Làm nước Mỹ khỏe mạnh trở lại” do Bộ trưởng Y tế Robert F. Kennedy Jr. dẫn đầu đang nhắm vào đồ ăn nhanh và nước ngọt, đe dọa trực tiếp tới ngành công nghiệp đồ uống có đường.

Cá nhân nào đang hưởng lợi từ sự tài trợ cho ông Trump?

Không chỉ doanh nghiệp, nhiều cá nhân góp tiền cho quỹ lễ nhậm chức cũng đang giữ vai trò quan trọng trong chính quyền Trump. Giám đốc điều hành OpenAI – Sam Altman – người đóng góp 1 triệu USD, hiện đang cùng chính phủ phát triển hạ tầng AI thông qua dự án Stargate.

Jared Isaacman, người tài trợ 2 triệu USD, được ông Trump đề cử làm Giám đốc NASA. Tân Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cũng từng đóng góp 250.000 USD.

Những mối quan hệ tài chính này cho thấy rõ nét tính chất “giao dịch” trong chính trị của ông Trump – nơi các khoản tài trợ lớn có thể đi kèm với những lợi ích chính sách hoặc vị trí quyền lực.