Kế hoạch tái thiết Gaza mất bao lâu và tiêu tốn bao nhiêu tiền?

Kế hoạch này đối mặt với nhiều rào cản, từ việc loại bỏ Hamas khỏi chính quyền đến những lo ngại về an ninh và nguồn tài trợ quốc tế.

Kế hoạch tái thiết Gaza của Ai Cập

Vào ngày 4/3, tại hội nghị khẩn cấp ở Cairo, các quốc gia Ả Rập đã đồng thuận với kế hoạch tái thiết Gaza trị giá 53 tỷ USD do Ai Cập đề xuất, với sự ủng hộ của Pháp, Đức, Ý và Anh.

Kế hoạch này được chia thành ba giai đoạn trong vòng 5 năm. Giai đoạn đầu tiên tập trung vào ổn định tình hình nhân đạo, tiếp đến là tái thiết hạ tầng cơ bản, và cuối cùng là phát triển kinh tế nhằm giúp Gaza tự chủ. Điều quan trọng là người dân Gaza sẽ không bị buộc phải rời khỏi quê hương của họ.

Một điểm đáng chú ý là Hamas - tổ chức đã kiểm soát Gaza từ năm 2007 - sẽ bị loại khỏi vai trò điều hành. Thay vào đó, một ủy ban hành chính tạm thời gồm các chuyên gia kỹ trị và nhân vật phi đảng phái sẽ tiếp quản trong vòng 6 tháng, trước khi chuyển giao quyền lực cho Chính quyền Palestine (PA).

Dù được một số nước châu Âu ủng hộ, kế hoạch của Ai Cập đã vấp phải sự phản đối từ cả Mỹ và Israel.

Nhà Trắng cho rằng kế hoạch này chưa tính đến thực tế là Gaza đang trong tình trạng "không thể sinh sống được" với các đống đổ nát và bom mìn chưa nổ. Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump nhấn mạnh rằng bất kỳ kế hoạch nào cũng cần phải giải quyết vấn đề an ninh, bao gồm việc giải giáp Hamas, để đảm bảo hòa bình lâu dài.

Về phía Israel, Thủ tướng Benjamin Netanyahu bác bỏ khả năng Hamas hoặc PA kiểm soát Gaza. Điều này đặt ra câu hỏi lớn về việc ai sẽ thực sự nắm quyền điều hành Gaza trong tương lai nếu kế hoạch tái thiết được triển khai.

Advertisement

Kế hoạch tái thiết Gaza dự kiến diễn ra trong 5 năm

Giai đoạn tái thiết sẽ diễn ra như thế nào?

Quá trình tái thiết Gaza được chia thành ba giai đoạn chính:

Thứ nhất là giai đoạn ổn định tình hình nhân đạo (6 tháng đầu): Dọn dẹp đống đổ nát, gỡ bỏ bom mìn chưa nổ. Cung cấp nơi ở tạm thời cho những người mất nhà cửa. Đảm bảo các nhu cầu thiết yếu như lương thực, nước sạch và điện.

Thứ hai là giai đoạn gây dựng cơ sở hạ tầng (2 năm tiếp theo): Xây dựng 200.000 căn nhà. Khôi phục hệ thống điện, nước, đường sá, trường học và bệnh viện. Ước tính chi phí cho giai đoạn này lên tới 20 tỷ USD.

Cuối cùng là giai đoạn phát triển kinh tế bền vững (2,5 năm cuối): Thành lập các khu công nghiệp, cảng biển, trung tâm công nghệ và du lịch ven biển. Cấp vốn và ưu đãi đầu tư để thu hút doanh nghiệp và khởi nghiệp. Thành lập quỹ tài chính quốc tế để quản lý nguồn vốn tái thiết, với sự đóng góp từ các nước giàu ở vùng Vịnh như Saudi Arabia và UAE, cùng Liên minh châu Âu.

Các hội nghị tài trợ sẽ được tổ chức định kỳ để đảm bảo nguồn tiền minh bạch và hiệu quả.

Những rào cản lớn nhất đối với kế hoạch tái thiết Gaza là gì?

Việc thống nhất về vai trò của Hamas trong tương lai Gaza là một trở ngại lớn. UAE tuyên bố sẽ không tài trợ nếu Hamas tiếp tục nắm quyền, trong khi Ai Cập đề xuất hợp tác với các nhóm vũ trang Palestine khác để giảm ảnh hưởng của Hamas.

Nếu Hamas bị gạt ra ngoài, điều này có thể dẫn đến xung đột nội bộ. Hamas đã nhiều lần bác bỏ các kế hoạch tái thiết không có sự tham gia của họ, cho rằng điều này làm suy yếu vị thế của họ trong lòng người dân Palestine.

Ngoài ra, đề xuất triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình quốc tế tại Gaza để ngăn chặn Hamas giành lại quyền kiểm soát cũng gặp nhiều phản đối. Israel lo ngại điều này sẽ cản trở hoạt động quân sự của họ, trong khi Hamas tuyên bố sẽ coi bất kỳ lực lượng nước ngoài nào ở Gaza là kẻ thù.

Quan trọng nhất, việc tái thiết Gaza chỉ khả thi nếu lệnh ngừng bắn hiện tại được duy trì. Tuy nhiên, thỏa thuận ngừng bắn ký vào ngày 19/1 đang bị đe dọa khi Israel tiếp tục phong tỏa nguồn viện trợ nhân đạo và cắt hoàn toàn điện cung cấp cho Gaza. Nếu chiến sự tái bùng phát, kế hoạch tái thiết sẽ khó có thể triển khai.