Tranh cãi Mourinho vĩ đại nhất thế kỷ: “Người đặc biệt” liệu đã hết thời, ai sẽ kế tục?

Jose Mourinho vừa được Hiệp hội Thống kê & lịch sử bóng đá thế giới (IFFHS) tôn vinh là “HLV hay nhất thế kỷ 21 giai đoạn 2001-2020”. Nhưng trong vài năm trở lại đây, “Người đặc biệt” có vẻ đã “hết bài” và không ít đồng nghiệp trẻ tài năng đang sẵn sàng hạ bệ để thay thế ông.

Video Tottenham của HLV Jose Mourinho thua đau West Ham ở vòng 25 giải Ngoại hạng Anh mùa này (Bản quyền clip thuộc K+):

“Người đặc biệt” hóa “Kẻ tầm thường”

Jose Mourinho vừa được Hiệp hội Thống kê & lịch sử bóng đá thế giới (IFFHS) bầu chọn là “HLV xuất sắc nhất thế kỷ 21” giai đoạn 20 năm đầu (2001-2020) khi giành số điểm 226.

Nhà cầm quân vừa bước sang tuổi 58 người Bồ Đào Nha đã chiến thắng hàng loạt cái tên đình đám khác như Joachim Low (213 điểm), Pep Guardiola hay tiền bối Sir Alex Ferguson (cùng 183 điểm)… để được tôn vinh ở hạng mục cá nhân đáng tự hào này.

Mourinho đứng đầu top 10 danh sách "HLV xuất sắc nhất thế kỷ 21" giai đoạn 2020/21 do IFFHS bầu chọn

Nhưng danh hiệu “HLV xuất sắc nhất thế kỷ 21” mà Mourinho vừa được IFFHS tôn vinh có lẽ đến từ những thành tích cầm quân ấn tượng của ông trong quá khứ khi dẫn dắt Porto, Chelsea (2 lần), Inter Milan và Real Madrid hơn là những năm gần đây.

Công bằng mà nói, kể từ thời điểm năm 2016 đến nay, Mourinho đã giúp MU chinh phục 3 danh hiệu Europa League, cúp Liên đoàn và Siêu cúp Anh. Mùa này, ông cùng Tottenham đã giành vé dự trận chung kết cúp Liên đoàn (sẽ gặp Man City vào ngày 25/4).

Nhưng kỳ thực, “Người đặc biệt” Mourinho đã trở nên tầm thường hơn rất nhiều so với chính bản thân mình trong những năm qua.

Trong 2 mùa rưỡi ở MU (2016-2018), nhà cầm quân sinh ra tại Setúbal (Bồ Đào Nha) “đốt” của CLB này khoảng 400 triệu bảng khi chiêu mộ 11 cầu thủ nhưng thành công thu về lại không đáp ứng được kỳ vọng của gia đình nhà Glazer và BLĐ đội chủ sân Old Trafford.

Mùa giải khởi sắc nhất của MU thời Mourinho nói riêng và giai đoạn hậu Sir Alex Ferguson nói chung (từ năm 2013 đến nay) chính là mùa giải 2017/18 với ngôi á quân giải Ngoại hạng Anh nhưng khi ấy, họ kết thúc 38 vòng đấu với khoảng cách kém nhà vô địch Man City lên tới 19 điểm.

Chiến thuật “thắng cách biệt tối thiểu, nhưng hiệu quả tối đa” của Mourinho áp dụng với MU trước đây và cả Tottenham hiện tại đang dần mai một, nếu không muốn nói thẳng rằng đã lỗi thời.

Chẳng nói đâu xa, ngay ở vòng 5 giải Ngoại hạng Anh mùa này vào ngày 18/10/2020, trong trận đấu trên sân nhà, Tottenham đã dẫn trước West Ham đến 3-0 sau 16 phút đầu trận nhờ bàn mở tỷ số siêu tốc của Son Heung Min và cú đúp của Harry Kane.

Thế nhưng, thói tự mãn và ý định sớm “ăn non” khi xua quân sớm nhường thế trận cho đối thủ theo phong cách Mourinho đã làm hại “Gà trống” khi họ để đoàn quân của HLV David Moyes có trận hòa 3-3 khó tin. Khi gặp lại chính West Ham trong trận derby trên sân London ở vòng 25 giải Ngoại hạng Anh hôm 21/2 vừa qua, Tottenham thậm chí còn thua đau 1-2.

Ở kỳ chuyển nhượng mùa Hè 2020, Mourinho được Chủ tịch Daniel Levy cho “thả cửa” để đem về sân Tottenham Hotspur hàng loạt cái tên chất lượng như Gareth Bale, Matt Doherty, Sergio Reguilon, Pierre-Emile Hojbjerg hay Carlos Vinicius nhưng kết quả đạt được khá thất vọng.

Đoàn quân của Mourinho dù có cặp song sát Harry Kane và Son Heung Min chơi cực kỳ ăn ý nhưng hiện đội bóng này mới có 39 điểm sau 25 trận và đang chỉ đứng thứ 8 tại giải Ngoại hạng Anh, kém top 4 đến 6 điểm.

Ai xứng đáng nhất là truyền nhân của Mourinho?

Lẽ thường, “Tre già măng mọc”, đó là quy luật tất yếu của cuộc sống nói chung và bóng đá thế giới nói riêng. Mourinho dĩ nhiên hiểu điều đó và có lẽ, trong thâm tâm, ông cũng biết có không ít HLV thế hệ đàn em đang nuôi mộng hạ bệ mình để khẳng định tên tuổi.

Trong quá khứ, đàn em đồng hương Andre-Villas Boas được giới truyền thông ví là “Mourinho đệ nhị”. Nhưng sau mùa giải 2010/11 thành công rực rỡ với 4 danh hiệu cùng Porto, chiến lược gia sinh năm 1977 lại gây thất vọng lớn khi sang Anh dẫn dắt Chelsea rồi Tottenham.

Andre Vilas-Boas  không thể tỏa sáng khi dẫn dắt đội lớn như người đồng hương Jose Mourinho

Từ mùa trước đến nay, Julian Nigelsmann – HLV của RB Leipzig đã được truyền thông phương Tây và dư luận ưu ái gọi ông là “Baby Mourinho”. Quả thực, mới 33 tuổi nhưng nhà cầm quân sinh ra ở thị trấn Landsberg am Lech (tây nam bang Bavaria, Đức) đang cho thấy mình “mát tay” ra sao.

Nigelsmann từng được nhận danh hiệu “HLV bóng đá Đức xuất sắc nhất năm 2017”. Mùa trước, với kỳ tích đưa RB Leipzig vào đến bán kết Champions League, chiến lược gia này đã có số phiếu bầu xếp thứ 3 trong danh sách cạnh tranh giải “HLV bóng đá nam xuất sắc nhất năm của UEFA” (chỉ xếp sau 2 đồng hương Hansi Flick và Jurgen Klopp).

Dù được gọi là “Baby Mourinho” nhưng kỳ thực Julian Nagelsmann có phong cách dẫn dắt đội bóng của mình đối lập hẳn so với “Người đặc biệt”.

"Baby Mourinho" Julian Nagelsmann có tương lai rất hứa hẹn

Ông đã định hướng cho RB Leipzig vẫn duy trì lối đá tấn công máu lửa và hiện vẫn đang cạnh tranh quyết liệt danh hiệu vô địch Bundesliga mùa này với Bayern Munich chứ không chủ trương xây dựng phong cách “tử thủ” như Mourinho.

Xét rộng ra, trên bình diện châu Âu, một đồng nghiệp có phong cách đặt nặng việc phải phòng ngự chặt để tránh bị thủng lưới trước khi nghĩ đến việc ghi bàn để giành chiến thắng gần tương đồng Mourinho chính là HLV Diego Simeone.

Thậm chí, đây là còn một thương hiệu của “El Cholo” từ khi ông tiếp quản Atletico Madrid năm 2011 thay thế người tiền nhiệm Gregorio Manzano. Cũng giống Mourinho, Simeone không ngại tạo ra những tiểu xảo, các màn đấu khẩu với đối thủ ở cả trên đường pitch lẫn trong phòng họp báo.

Diego Simeone có phong cách cầm quân khá kỳ dị

Nhà cầm quân người Argentina cũng có phong cách huấn luyện cứng rắn và không ngại trừng phạt những cầu thủ siêu sao cứng đầu dám trái ý mình như Mourinho. Trong bản danh sách top 10 ứng viên cạnh tranh danh hiệu “HLV hay nhất thế kỷ 21” giai đoạn 2001-2020 mà IFFHS, Simeone đã được xếp vị trí thứ 8 (152 điểm).

Viễn cảnh nhà cầm quân nổi tiếng “hắc ám” này sang Anh dẫn dắt một CLB ở Premier League trong tương lai và tái lập giai đoạn hoàng kim kiểu Mourinho là điều hoàn toàn có thể xảy ra.