Nhập tịch, liều thuốc thoát vùng trũng và câu chuyện của Nguyễn Xuân Son

(PLO)- Lịch sử bóng đá Đông Nam Á ra sao về chuyện cầu thủ nhập tịch? Nguyễn Xuân Son là hàng hiếm, là "viên kim cương đen".

Nguyễn Xuân Son chơi hiệu quả, góp công lớn vào ngôi vô địch AFF Cup lần thứ 3 cho bóng đá Việt Nam. Nhưng câu hỏi đặt ra việc “đi tắt đón đầu” trong lịch sử bóng đá Đông Nam Á có hiệu quả?

AFF Cup 2024, một Malaysia tràn ngập cầu thủ ngoại lại bị loại ngay sau vòng bảng. Đội tuyển Malaysia bị loại ngay sau vòng bảng AFF Cup 2024 nảy sinh rất nhiều vấn đề.

Bài học thất bại của bóng đá Đông Nam Á

Tuyển Malaysia tràn ngập ngoại binh vẫn bị loại ngay sau vòng bảng AFF Cup 2024. Ảnh: FAM

Những cầu thủ nhập tịch của đội tuyển Malaysia tại AFF Cup 2024 là hầu hết đã nhập tịch rất lâu rồi với những gương mặt như Dominic Tan, Matthew Davies, Paulo Josue, Daniel Ting, Stuart Wilkin, Sergio Aguero, Darren Lok... đều quen mặt với bóng đá Đông Nam Á, thậm chí hơn thập niên nay. Tuy nhiên, “đội tuyển Âu- Mỹ” còn không thắng nổi tuyển Campuchia và kết quả là bị loại ngay sau vòng bảng AFF Cup 2024.

Một đội tuyển hay đòi hỏi đá chung với nhau nhiều giải và thường xuyên, nhưng nếu những ngoại binh cứ đá mãi ở bóng đá Đông Nam Á thì lại gặp vấn đề vì nền bóng đá khu vực quá yếu. Ngoại binh nhập tịch cũng chẳng hơn gì cầu thủ nội, ngoại trừ vài cá nhân đặc biệt như kiểu Nguyễn Xuân Son.

Người hâm mộ không khó nhận ra một “đội tuyển Âu- Mỹ” Malaysia tại AFF Cup 2024 với những ngoại binh chẳng hơn gì cầu thủ nội và còn rất rời rạc dẫn đến bị loại ngay sau vòng bảng.

Còn nếu nhập tịch những ngoại binh khá hơn, như kiểu Indonesia thực ra cũng chưa chắc ưu thế hơn. Ngoài việc Indonesia tốn kém tiền bạc quá lớn cho dự án mà họ đang theo đuổi thì chất lượng cũng chưa chắc hơn.

Từ "viên kim cương đen" Nguyễn Xuân Son chưa hẳn có khái niệm cứ nhiều ngoại binh nhập tịch là đội tuyển Việt Nam sẽ mạnh lên. Ảnh: ANH THỊNH.

Thực ra vòng loại World Cup 2026 ở giai đoạn 3 mà đại diện duy nhất Đông Nam Á góp mặt là Indonesia chưa chắc hơn tuyển Thái Lan (vào giai đoạn 3 vòng loại World Cup 2018) và Việt Nam (vòng loại World Cup 2022), vì sao?

Vì thời điểm tuyển Việt Nam và Thái Lan vào giai đoạn 3 là châu Á chỉ có 12 đội còn Indonesia vào giai đoạn 3 có đến 18 đội, nên có đến thêm 6 đội thấp hơn góp mặt. Bây giờ đây sau 8 lượt trận bảng C, Indonesia xếp thứ tư thì cũng chẳng có gì hơn Thái Lan và Việt Nam trước đây, nhưng tiền bạc để mời các ngoại binh về nhập tịch thì lại rất nặng gánh, tốn kém khủng khiếp.

Trông chờ ngoại lực kiểu các nền bóng đá Đông Nam Á đã và đang trải nghiệm không thấy thành công. Singapore với đề án “Goal 2010” thất bại, Thái Lan gửi tài năng trẻ qua Anh đào tạo cũng bất thành, Malaysia tràn ngập ngoại binh lại đau đớn bị loại ngay vòng bảng AFF Cup 2024.

Cần học hỏi Nhật Bản và Hàn Quốc

Những ngày qua, có thông tin cho rằng, HLV Kim Sang-sik mong đội tuyển Việt Nam có thêm cầu thủ nhập tịch để mạnh lên. Đấy là quan điểm cần cân nhắc kỹ lưỡng. Các HLV ngoại đến Đông Nam Á nói chung và Việt Nam nói riêng cũng từng làm chuyện này nhưng thành công thì chưa thấy.

Có thể HLV Kim Sang-sik cũng có suy nghĩ như đồng hương Shin Tae-yong của Indonesia trước đây, của HLV Calisto...Tuy nhiên chuyện nhập tịch thì những nhà quản trị bóng đá Việt Nam phải tính toán kỹ lưỡng.

HLV Shin Tae- yong thể hiện thất vọng khi Indonesia bị Lào cầm hòa 3-3 tại AFF Cup 2024 và cũng như số phận tuyển Malaysia. Ảnh: Bola

Một Nguyễn Xuân Son là “của quý hiếm”, còn lại không phải dễ gì. Trong đội tuyển Việt Nam chỉ một Nguyễn Xuân Son là ổn, còn lại chất lượng cũng rất kém. Bởi nếu xuất sắc thì họ sẽ phục vụ cho đội nơi họ sinh ra. Còn với Nguyễn Xuân Son đến từ Brazil thì ai cũng hiểu rồi, Son là “viên kim cương đen” của tuyển Việt Nam, bóng đá Việt Nam, nhưng Nguyễn Xuân Son thật khó có cơ hội khoác áo tuyển Brazil.

Nhìn sang hai nền bóng đá mạnh nhất châu Á là Nhật Bản và Hàn Quốc sẽ thấy rõ. Họ vươn lên bằng nội lực, sự bền vững và khoa học, bài bản trong đào tạo. Với đội tuyển Nhật Bản (kể cả các tuyến trẻ) thỉnh thoảng vẫn thấy vài gương mặt tây, nhưng hầu hết đều không trụ lâu được. Trước đây đội tuyển quốc gia Nhật Bản có Santos, nhưng cũng chỉ khoác áo tuyển Nhật Bản đá vài trận rồi mất hút, bây giờ họ toàn cầu thủ nội.

Tuyển Hàn Quốc cũng vậy, chẳng có lấy một gương mặt nhập tịch. Bóng đá Hàn Quốc và Nhật Bản mới chính là bài học để bóng đá Đông Nam Á tham khảo học hỏi, chứ không phải “đốt tiền nhập tịch”, “ăn xổi ở thì”, thành tích tốt thì không thấy, hoặc chưa thấy, nhưng quá tốn tiền. Về lâu về dài công tác đào tạo trong nước lại bị xuống cấp.