Đội tuyển Việt Nam và “bài toán” hàng tiền vệ

Đội tuyển Việt Nam khó lòng tạo ra bất ngờ tại Asian Cup 2023 nếu như HLV Philippe Troussier không giải quyết được bài toán ở tuyến giữa. Hai tiền vệ trung tâm ông yêu thích là Nguyễn Tuấn Anh và Nguyễn Thái Sơn đều quá thầm lặng.

Hàng tiền vệ thầm lặng

Trong 2 trận đấu chính thức đầu tiên cùng tuyển Việt Nam, HLV Philippe Troussier đều sử dụng cặp tiền vệ trung tâm Nguyễn Tuấn Anh và Nguyễn Thái Sơn. Cả hai được yêu cầu càn quét khu vực trung tuyến, thu hồi bóng và đưa bóng cho cầu thủ gần nhất một cách nhanh nhất. Sự sắp xếp và cách đá này giúp tuyển Việt Nam kiểm soát bóng tốt trước các đối thủ yếu hơn hẳn như Philippines hay Hồng Kông. Tuy nhiên, trước các đối thủ ngang tầm hoặc có chất lượng chơi bóng tốt như Uzbekistan, Iraq và thậm chí là Trung Quốc, hàng tiền vệ của tuyển Việt Nam không thể tạo ra khác biệt vì cá tính quá trầm của Tuấn Anh và Thái Sơn.

Advertisement

Thái Sơn chơi tốt ở V.League nhưng vẫn non nớt ở tuyển Việt Nam.

Không những vậy, ngay cả khi kiểm soát bóng nhiều hơn trước các đối thủ yếu, tuyển Việt Nam vẫn dễ rơi vào bế tắc vì thiếu sự sáng tạo từ giữa sân. Triết lý của HLV Troussier vô tình khiến các cầu thủ chuyền đi, chuyền lại để giữ trái bóng thật chặt nhưng không có “đầu ra” cuối cùng.

Tuấn Anh từng được kỳ vọng là “nhà thơ” của hàng tiền vệ HAGL và tuyển Việt Nam, nhưng thực tế ngược lại. Tiền vệ quê Thái Bình ngày càng phát triển thành tiền vệ có thiên hướng phòng thủ nhiều hơn. Trong hầu hết các trận đấu, chỉ số đánh chặn, tranh chấp của Tuấn Anh đều cao hơn các chỉ số tấn công. Không những vậy, Tuấn Anh có xu hướng chuyền về, chuyền ngang rất nhiều, khiến cơ hội phản công nhanh của tuyển Việt Nam trôi qua.

Trong khi đó, Nguyễn Thái Sơn có khả năng bao sân, di chuyển không biết mệt mỏi. Thông số cho thấy ngôi sao của CLB Thanh Hóa luôn chạy trung bình hơn 11km mỗi 90 phút - một con số cực cao với các cầu thủ ở V.League. Tiền vệ này thường xuyên xuất hiện ở các điểm nóng để hỗ trợ Tuấn Anh bọc lót hàng thủ. Thế nhưng, sự hiện diện của anh lại không quá rõ ràng. Thể hình có phần nhỏ bé của tiền vệ 20 tuổi này khiến anh gặp khó khăn trong các cuộc tranh chấp tay đôi với đối thủ.

Ở cấp độ trẻ, Nguyễn Thái Sơn vượt trội và tạo ra ấn tượng rõ nét nhưng ở cấp độ tuyển quốc gia, tiền vệ này đôi lúc vẫn còn non nớt. Sự kết hợp giữa anh và Tuấn Anh vô tình khiến tuyến giữa trở nên mờ nhạt ngay cả khi tuyển Việt Nam kiểm soát bóng nhiều hơn. Với việc Nguyễn Hoàng Đức vắng mặt vì chấn thương, HLV Troussier cũng không còn nhiều lựa chọn để thử nghiệm.

Đi tìm sự cân bằng

Thực tế, việc cân bằng công thủ ở tuyến giữa là bài toán khó với bất cứ HLV và đội bóng nào. Ngay cả Pep Guardiola cũng có thời điểm đau đầu khi loay hoay tìm người đá cặp tiền vệ trung tâm với Rodri. Man City đã thua Chelsea ở trận chung kết Champions League 2021 sau khi HLV người Tây Ban Nha quyết định loại luôn Rodri và không sử dụng tiền vệ phòng ngự nào. Trước đó, ông đã thử nghiệm học trò đồng hương với Fernandinho, Gundogan… nhưng đều thất bại.

Phải đến khi Pep Guardiola đẩy John Stones lên đá cặp cùng Rodri, loại bỏ Joao Cancelo ở cánh trái và sử dụng sơ đồ 3 trung vệ, Man City mới thành công. Họ đã giành cú ăn 3 lịch sử ở mùa giải trước nhờ công thức này. Có hai yếu tố quan trọng từ trường hợp của Pep Guardiola và Man City để HLV Troussier rút ra, áp dụng cho tuyển Việt Nam.

Đầu tiên, ông cần phân rõ nhiệm vụ của 2 tiền vệ trung tâm. Tuấn Anh và Thái Sơn đang tạo ra sự trùng lặp khá rõ ở tuyến giữa tuyển Việt Nam. Họ gần như không tiến lên đến 1/3 sân của đối phương để tham gia tấn công. Việc phó mặc cho bộ ba tấn công phía trên và các cầu thủ chạy cánh nhiệm vụ tìm kiếm bàn thắng khiến các tình huống phối hợp của tuyển Việt Nam dễ bị bẻ gãy. Ngược lại, Tuấn Anh và Thái Sơn cũng không quá mạnh về phòng ngự trong thế trận tuyển Việt Nam bị dồn ép.

Nếu sao chép lại công thức của Man City, HLV Troussier cần mạnh dạn loại bỏ các hậu vệ cánh, sử dụng 2 tiền vệ phòng ngự ngay trước bộ 3 trung vệ để tạo ra lá chắn thép trước khung thành. Từ đó, ông có thể tung vào sân 5 cầu thủ có thiên hướng tấn công và giúp những ngôi sao như Quang Hải có nhiều đất diễn hơn. Tất nhiên, công thức này chỉ có thể sử dụng trước các đối thủ yếu hơn. Tại vòng bảng Asian Cup 2023, tuyển Việt Nam chỉ được đánh giá cao hơn Indonesia và đây cũng là đối thủ mà chúng ta buộc phải thắng để nuôi hy vọng đi tiếp.

Tùy theo từng đối thủ, HLV Troussier sẽ cần phải toan tính kỹ lưỡng để sử dụng tiền vệ như thế nào cho phù hợp. Điều khá đáng tiếc cho ông là tiền vệ toàn năng nhất của tuyển Việt Nam những năm qua, Đỗ Hùng Dũng lại đang sa sút phong độ sau chấn thương nặng. Những cái tên khác như Lê Phạm Thành Công, Triệu Việt Hưng hay Phạm Văn Luân đều không có nhiều khác biệt so với Tuấn Anh và Thái Sơn.

Trong trường hợp quyết tâm “tử thủ” trước Nhật Bản hay Iraq, HLV Troussier có thể tính đến phương án đẩy một trung vệ lên hàng tiền vệ để tạo ra khác biệt. Trong danh sách tuyển Việt Nam hiện tại, Đỗ Duy Mạnh là người có thể đảm đương vai trò này.